SRS Group

CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism) to graniczny podatek węglowy, wprowadzony na mocy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z 10 maja 2023 roku. Mechanizm ten ustanawia dostosowywanie cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2. Jego celem jest wyrównanie kosztów związanych z emisją CO2 dla towarów importowanych do Unii Europejskiej (UE) oraz towarów unijnych objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). Nowy podatek ma zapobiegać ucieczce emisji gazów cieplarnianych (carbon leakage) z UE do krajów o niższych standardach polityki klimatycznej i środowiskowej.

CBAM stanowi kluczowy element unijnego pakietu “Fit for 55” (czyli “Gotowi na 55”), który ma na celu dekarbonizację gospodarki i przeciwdziałanie zmianom klimatycznym.

W okresie przejściowym (zwolnionym z opłat), trwającym od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2025 r., importerzy zostaną zobowiązani do składania kwartalnych raportów dotyczących emisji gazów cieplarnianych towarów z kategorii: cement, żeliwo i stal, aluminium, nawozy, wodór, prąd.

ESG (skrót od angielskich słów environmental, social, corporate governance) czyli środowisko naturalne, społeczeństwo i ład korporacyjny, to właśnie kryteria​ z tych obszarów będą wykorzystywane do pozafinansowej oceny Twojej firmy. ​

Od 2025 obowiązkiem przygotowania takiego raportu za rok 2024 zostaną objęte wszystkie duże przedsiębiorstwa​ i spółki będące jednostkami zainteresowania publicznego, które zatrudniają co najmniej 500 osób​ (a ich suma bilansowa przekroczy 85 mln zł lub roczne przychody 170 mln zł).​

W następnym roku dołączą do tego grona firmy,  które spełnią 2 z 3 kryteriów: zatrudniają powyżej 250 pracowników, suma bilansowa przekracza 85 mln zł, roczne przychody przekraczają 170 mln zł.​

Z kolei raport za 2026 rok będą zobowiązane złożyć również małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na rynkach regulowanych spełniające przynajmniej​ 2 warunki z 3: zatrudnienie powyżej 10 pracowników, suma bilansowa przekracza 1,5 mln zł,  przychody powyżej 3 mln złotych. ​

Przepisy UE dotyczą kwestii środowiskowych wynikających z rosnącej ilości wyrzucanego sprzętu elektronicznego w UE. Celem tych przepisów jest przyczynienie się do zrównoważonej produkcji i konsumpcji poprzez:

• Priorytetowe zapobieganie tworzeniu zużytego sprzętu elektronicznego (ZSEiE).
• Wspieranie efektywnego wykorzystania zasobów i odzyskiwania surowców wtórnych poprzez ponowne wykorzystanie, recykling i inne formy odzysku.
• Poprawa efektywności środowiskowej wszystkich osób zaangażowanych w cykl życia EEE (elektrycznego i elektronicznego sprzętu).

Baterie są istotnym źródłem energii i jednym z kluczowych czynników umożliwiających zrównoważony rozwój oraz pozyskiwanie energii o niskim wpływie na środowisko naturalne.

Rozporządzenie weszło w życie 18 lutego 2024 r. i powinno ograniczać oraz zapobiegać niekorzystnemu oddziaływaniu baterii na środowisko, a także zapewniać bezpieczny i zrównoważony łańcuch odzysku baterii w odniesieniu do wszystkich wprowadzanych baterii. Istotne są też redukcja śladu węglowego podczas produkcji baterii, zamieszczanie cyfrowego paszportu baterii i informacji na etykiecie. Rozporządzenie wspomina także o konieczności etycznego pozyskiwania surowców do produkcji baterii, bezpieczeństwie dostaw i zachowaniu standardów należytej staranności, tak by obchodzenie się z baterią nie miało negatywnego wpływu na jej zgodność z wymogami tegoż rozporządzenia. Ważne jest również ułatwienie ponownego użycia baterii oraz wykorzystanie ich do innych celów a także ich recykling.

Rozporządzenie ma zastosowanie do wszystkich kategorii baterii, a mianowicie do baterii przenośnych, baterii rozruchowych, oświetleniowych, zapłonowych (SLI), baterii do lekkich środków transportu (baterii LMT), baterii do pojazdów elektrycznych i baterii przemysłowych.

We wniosku ustalone zostały podstawowe zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla określonych grup produktów. Celem ustanowienia tych zasad jest poprawa szczelności obiegu zamkniętego produktów, charakterystyki energetycznej i innych akspektów zrównoważenia śrowowiskowego.

Wymagania te obejmują trwałość produktu, możliwość ponownego użycia, ulepszenia i naprawy, użycie materiałów ekologicznych, efektywność energetyczna i zasobooszczędność, zawartość materiałów z recyklingu, regeneracja produktów i wysokiej jakości recykling, a także redukcję śladu węglowego i środowiskowego produktów.

Kiedy sprzęty ulegają uszkodzeniu, konsumenci często nie starają się ich naprawiać, ale przedwcześnie je wyrzucają, mimo że można by je naprawić i używać dłużej.

To prowadzi do wzrostu ilości odpadów, generowania emisji gazów cieplarnianych oraz większego zapotrzebowania na cenne zasoby podczas produkcji nowych towarów.

W celu promowania zrównoważonej konsumpcji, niniejsza dyrektywa ma na celu zwiększenie liczby napraw i ponownego wykorzystania sprawnych, ale wadliwych towarów zakupionych przez konsumentów, zarówno w ramach gwarancji prawnej, jak i poza nią.